عهدنامة ترکمانچای و مسئلة جانشینی: واکاوی علل مداخلة روس‌ها در فرایند جانشینی

نویسندگان

  • ایرج ورفی‌نژاد دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه اصفهان
  • لقمان دهقان‌ نیری دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه اصفهان
  • مرتضی دهقان نژاد دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه اصفهان
چکیده مقاله:

بررسی اجمالی تاریخ دورة قاجار نشان می‌دهد، جانشینی از عرصه‌هایی بود که دولت روسیه در آن بسیار مداخله می‌کرد. در تاریخ کهن ایران هرچند می‌توان نمونه‌هایی از مداخلة بیگانگان را در امر جانشینی یافت، برای نخستین‌بار، در دورة قاجار، جانشینی رسماً و در توافق‌نامة گلستان و عهدنامة ترکمانچای به عرصة قدرت‌نمایی روسیه تبدیل شد و این کشور بنابر فصل هفتم عهدنامة ترکمانچای از ولایتعهدی عباس‌میرزا، که در راه جانشینی با مشکلات و بحران‌های فراوانی رویارو بود، حمایت کرد. این پژوهش بر آن است تا با بررسی چالش‌های پیش‌‌‌روی عباس‌میرزا برای جانشینی، ریشه‌ها و عواملی را که منجر به مداخلة روس‌ها در عهدنامة ترکمانچای شد، تحلیل کند. هدف این پژوهش پاسخ به این پرسش اصلی است که چرا مسئلة جانشینی در دورة قاجار رسماً و طی عهدنامة ترکمانچای زیر نفوذ روس‌ها قرار گرفت؟ مسئلة جانشینی در دورة قاجار به‌سبب فقدان قوانین منسجم جانشینی و وابستگی آن به ارادة شاه و رقابت شاهزادگان با ولیعهد بر سر جانشینی، موجب اتکای برخی شاهزادگان به دولت روسیه شد و این کشور برای بهره‌برداری سیاسی و گسترش نفوذ خود در ایران آن ‌را در معاهده‌ای رسمی زیر نفوذ خود درآورد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

عهدنامة ترکمانچای و مسئلة جانشینی: واکاوی علل مداخلة روس ها در فرایند جانشینی

بررسی اجمالی تاریخ دورة قاجار نشان می دهد، جانشینی از عرصه هایی بود که دولت روسیه در آن بسیار مداخله می کرد. در تاریخ کهن ایران هرچند می توان نمونه هایی از مداخلة بیگانگان را در امر جانشینی یافت، برای نخستین بار، در دورة قاجار، جانشینی رسماً و در توافق نامة گلستان و عهدنامة ترکمانچای به عرصة قدرت نمایی روسیه تبدیل شد و این کشور بنابر فصل هفتم عهدنامة ترکمانچای از ولایتعهدی عباس میرزا، که در راه ...

متن کامل

عهدنامه ترکمانچای و مسئله جانشینی: واکاوی علل مداخله روس ها در فرایند جانشینی

بررسی اجمالی تاریخ دوره قاجار نشان می دهد، جانشینی از عرصه هایی بود که دولت روسیه در آن بسیار مداخله می کرد. در تاریخ کهن ایران هرچند می توان نمونه هایی از مداخله بیگانگان را در امر جانشینی یافت، برای نخستین بار، در دوره قاجار، جانشینی رسماً و در توافق نامه گلستان و عهدنامه ترکمانچای به عرصه قدرت نمایی روسیه تبدیل شد و این کشور بنابر فصل هفتم عهدنامه ترکمانچای از ولایتعهدی عباس میرزا، که در راه ...

متن کامل

کشاکش‌های جانشینی ایل کلهر( 1285ق تا 1320ق)

هدف: هدف از این نوشتار تبیین و تحلیل مسأله جانشینی و ریاست ایل کلهر، به عنوان یکی از مسائل مورد نزاع و کشاکش ولایت کرمانشاهان در فاصله سال‌های 1285 تا 1320 می‌باشد. روش/ رویکرد پژوهش:  پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی و با تکیه بر اسناد مراکز آرشیوی، نسخه‌های خطی، روزنامه‌ها و تاریخ‌های محلی انجام پذیرفته است. یافته‌ها و نتایج پژوهش: یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که وجود مدعیان متعدد و پر قدر...

متن کامل

الگوی نیازمندی جانشینی مدیریت "یک رویکرد ریاضی"

برنامه ریزی جانشینی مدیریت به عنوان یکی از موضوعات مهم برنامه ریزی نیروی انسانی به فرایند پر کردن خلا ها و تامین نیازمندی های قسمتهای کلیدی و حساس سازمان در رده های مدیریتی اطلاق می شود. تامین نیازمندی ها با استفاده از نیروی داخلی و خارجی سازمان امکان پذیر است . تامین نیرو از داخل و خارج سازمان هر یک دارای معایبی است . در این مقاله ، با تکیه بر استفاده از نیروهای داخلی سازمان از یک رویکرد ریا...

متن کامل

فرّه مندی در شاهنامه فردوسی و بحران جانشینی

مسأله جانشینی و ولیعهدی شاهان در شاهنامه فردوسی، یکی از مشکلات اساسی در ساختار سیاسی آن دولت به شمار می‌رفت که در مقاطعی دولت و کشور را با بحران و جنگ داخلی مواجه می‌ساخت. پادشاهان و بزرگان کشور، بر اساس قاعده‌ی داشتن فرّه ایزدی و نژاد(فرّه شاهی)،<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-fam...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 2  شماره 2

صفحات  43- 62

تاریخ انتشار 2012-03-10

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023